Αμφιβληστροειδής - Ωχρά κηλίδα
Η ωχρά κηλίδα δεν είναι πάθηση, αλλά μια φυσιολογική περιοχή του βυθού του ματιού, οβάλ σχήματος, η οποία αποτελείται από εκατομμύρια νευρικών κυττάρων και εντοπίζεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδή. Ο αμφιβληστροειδής είναι ο φωτοευαίσθητος ιστός στο εσωτερικό του ματιού που στέλνει οπτικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο δια μέσου του οπτικού νεύρου. Η ωχρά είναι υπεύθυνη για την ευκρινή όραση και την αντίληψη των χρωμάτων. Είναι αυτή που μας επιτρέπει να βλέπουμε τις λεπτομέρειες των πραγμάτων και να διαβάζουμε.
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια πάθηση αυτής που σχετίζεται με την ηλικία, δηλαδή με τη γήρανση. Διακρίνεται στην ξηρά μορφή και στην υγρή μορφή. Για την πρώτη δεν υπάρχει θεραπεία, παρά μόνο η λήψη βιταμινούχων σκευασμάτων που καθυστερούν την εξέλιξη σε υγρή μορφή. Όταν η εκφύλιση μεταπέσει στην υγρή μορφή, τότε η θεραπεία είναι εγχύσεις ειδικών ουσιών στο εσωτερικό του οφθαλμού, οι οποίες αναστέλλουν την ανάπτυξη των παθολογικών αγγείων που σχετίζονται με τη μορφή αυτή.
Το πιο πρώιμο σύμπτωμα είναι η παραμόρφωση των αντικειμένων και των γραμμών, τα οποία καμπυλώνονται και στραβώνουν. Οι παθήσεις της ωχράς κηλίδας δεν προκαλούν ολική τύφλωση, παρά μόνο απώλεια της κεντρικής όρασης με ύπαρξη μιας σκοτεινής κηλίδας στο κέντρο. Έτσι, ο ασθενής δεν μπορεί να διαβάσει, να δεί τηλεόραση και να ξεχωρίζει πρόσωπα ή τις λεπτομέρειες των αντικειμένων.
Το ταχύτερο δυνατόν, εντός ημερών, αφού εάν πρόκειται για την υγρή μορφή η ταχύτερη αντιμετώπιση αυξάνει τις πιθανότητες αποτελεσματικής θεραπείας. Αντίθετα, παραμελημένες περιπτώσεις που καταλήγουν με μεγάλη καθυστέρηση στο γιατρό ενδεχομένως να μην επιδέχονται πλέον βελτίωσης.
Σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως στο διαβήτη, στις θρομβώσεις αγγείων του οθφαλμού, μετά απο επεμβάσεις (π.χ. καταρράκτη), σε γενετικές παθήσεις (δυστροφίες) καθώς και σε φλεγμονώδεις παθήσεις του οφθαλμού. Υπάρχουν επίσης και οι λεγόμενες χειρουργικές παθήσεις της ωχράς, παθήσεις δηλαδή που επιδέχονται χειρουργικής, πλέον, θεραπείας.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται ο σχηματισμός – σαν σελλοφάνη- μεμβράνης πάνω από την ωχρά κηλίδα. Η μεμβράνη αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την παραμόρφωση των εικόνων και πρακτικά μείωση της οπτικής οξύτητας. Η κατάσταση αυτή χρειάζεται αντιμετώπιση από ειδικό ιατρό αμφιβληστροειδούς και συνήθως η θεραπεία είναι χειρουργική με υαλοειδεκτομή.
Η οπή της ωχράς κηλίδας είναι πρακτικά οπ σχηματισμός μίας αληθούς οπής στο κέντρο της όρασης που οδηγεί σε μεγάλη μείωση της οπτικής οξύτητας. Η κατάσταση αυτή χρειάζεται αντιμετώπιση από ειδικό ιατρό αμφιβληστροειδούς και συνήθως η θεραπεία είναι χειρουργική με υαλοειδεκτομή.
Ο γιατρός που σας εξέτασε σας ενημέρωσε οτι χρειάζεστε χειρουργική επέμβαση για την πάθηση σας και οτι χρειάζεται μετά το χειρουργείο να τηρήσετε μια ορισμένη στάση της κεφαλής σας .Aυτό είναι απαραίτητο γιατι κατα την διαρκεια του χειρουργείου θα ενεθεί στο μάτι σας αεριο η υγρή σιλικονη σαν μέρος της θεραπείας.
Είναι μια σοβαρότατη οφθαλμική πάθηση που χωρίς θεραπεία οδηγεί σε τύφλωση του προσβεβλημένου ματιού. Πρακτικά η εσωτερική στιβάδα του οφθαλμού που λέγεται αμφιβληστροειδής ξεκολλάει από την θέση της και χάνεται το φως. Οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αλλά μερικοί είναι πιο επιρρεπείς. Οι μύωπες έχουν αυξημένη πιθανότητα να υποστούν αποκόλλησηΗ θεραπεία της αποκόλλησης θεωρείται επείγουσα . Η κατάσταση αυτή χρειάζεται αντιμετώπιση από ειδικό ιατρό αμφιβληστροειδούς και η θεραπεία είναι χειρουργική με υαλοειδεκτομή.
Η φλουροαγγειογραφία είναι μια φωτογραφική/επεμβατική διαγνωστική μεθοδος, κατα την οποία γίνεται ενδοφλέβια έγχυση μιας ειδικής σκιαγραφικής ουσίας (φλουοροσεϊνη) που επιτρέπει την λεπτομερή απεικόνιση των αγγείων του βυθού του ματιού. Αυτή η εξέταση βοηθάει στην επιλογή από τον γιατρό σας της καταλληλότερης για την πάθηση σας θεραπείας.
Διαβήτης και Οφθαλμός
Όπως και στα υπόλοιπα όργανα, έτσι και στα μάτια ο διαβήτης προκαλεί διαταραχές του μεταβολισμού τν κυττάρων και επομένως και των αγγείων. Προκύπτουν, έτσι, ανευρύσματα, αιμορραγίες και εξιδρώματα απο διαρροή των αγγείων, με αποτέλεσμα οίδημα στην ωχρά κηλίδα. Ακόμη, μπορεί να προκύψουν παθολογικά αγγεία, στην παραγωγική μορφή, που μπορούν εύκολα να προκαλέσουν αιμορραγία και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.
Δυστυχώς οι αλλαγές που οφείλονται στον διαβήτη μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες βλάβες χωρίς να επηρεάσουν αρχικά την όραση και έτσι δεν θα καταλάβετε οτι υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Αν τα αγγεία αιμορραγήσουν μπορεί να αντιληφθείτε ‘συννεφάκια’ η σχήματα σαν ‘ιστό αράχνης’. Αν οι βλάβες είναι μεγαλύτερες μπορεί να μειωθεί η οπτική οξύτητα. Το διαβητικό οίδημα της ωχρας προκαλεί θόλωση της όρασης .Τα παραπάνω συμπτώματα δεν συνοδεύονται από πόνο.
Εξαρτάται απο το στάδιο και τη βαρύτητα της νόσου. Σε ελαφρές ή καθόλου βλάβες μια φορά το χρόνο είναι αρκετή. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις απο 6 εώς και 3 μήνες μπορεί να χρειαστεί, ή και ακόμη συχνότερα, προκειμένου ο οφθαλμίατρος να προβεί σε κάποιες συγκεκριμένες θεραπείες.
Τα πρώτα σημάδια της πάθησης που λέγονται προπαραγωγικη αμφιβληστροειδοπαθεια η αμφιβληστροειδοπαθεια υποστρώματος δεν χρειάζονται καμία παρέμβαση. Aν όμως αναπτύξετε παραγωγική μορφή η διαβητικό οίδημα τότε η θεραπεία με λέιζερ μπορεί να βοηθήσει. Αν η πάθηση σας διεγνώσθη έγκαιρα τότε με κατάλληλη θεραπεία ο ρυθμός επιδείνωσης θα μειωθεί σημαντικά. Οι στόχοι της θεραπείας με λέιζερ είναι να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας από τα νεοαγγεία,να μειωθεί ο κίνδυνος αποκόλλησης του αμφιβληστροειδή και να απορροφηθεί το οίδημα της ωχρας .Το λέιζερ είναι μια ισχυρή ακτίνα φωτός που δημιουργεί μικρά εγκαύματα στον αμφιβληστροειδή οδηγώντας σε μείωση αυτών των νεοαγγείων. Πριν από την θεραπεία με λέιζερ ο γιατρός θα σας εξηγήσει με λεπτομέρειες την διαδικασία τα οφέλη και τους πιθανούς κίνδυνους (παρακαλούμε διαβάστε το αντίστοιχο ενημερωτική απάντηση ).
Τα τελευταία 2 χρόνια απο μελέτες που έγιναν διεθνώς, αποδείχθηκε οτι οι ενέσεις αυτές είναι αποτελεσματικές και για το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας, σε συνδυασμό με την κλασσική θεραπεία που είναι το laser.
Έχει αποδειχθεί απο μελέτες οτι μεγάλη σημασία έχουν επίσης η αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα. Εάν και αυτά δεν είναι σωστά ρυθμισμένα τότε οι πιθανότητες βλάβης στα μάτια πολλαπλασιάζονται.
Εξωτερική επιφάνεια του οφθαλμού/βλέφαρα
Η ραγοειδίτιδα είναι μια φλεγμονή του εσωτερικού του ματιού. Σχεδόν πάντα το κοκκίνισμα του ματιού συνοδεύεται απο πόνο και θόλωση της όρασης. Η θόλωση της όρασης συμβαίνει κυρίως εάν η φλεγμονή εντοπίζεται στο βυθό του ματιού.
Υπάρχουν πολλές αιτίες. Διάφορα μικρόβια και ιοί, όπως οι ερπητοιοί, μπορούν να εμπλέκονται. Επίσης, συστηματικά νοσήματα, ρευματολογικά π.χ. μπορούν να προκαλέσουν οφθαλμική φλεγμονή. Εξάλλου, σε πολλές περιπτώσεις ο ραγοειδίτιδες είναι ιδιοπαθείς, δηλαδή δεν ανευρίσκεται κάποιο εμφανές αίτιο. Ο οργανισμός μόνος του γεννάει τη φλεγμονή.
Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να μη χρειάζεται θεραπεία, ή μπορεί και να χρειάζεται μακροχρόνια θεραπεία που μπορεί να φθάνει εώς και τα 2-3 χρόνια. Η θεραπεία επίσης, μπορεί να είναι τοπική, στο μάτι ή και συστηματική με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, όπου συνήθως βασικό ρόλο έχει και η κορτιζόνη.
Εξαρτάται απο την περίπτωση. Κάποιες ραγοειδίτιδες είναι ήπιες και ακίνδυνες για την όραση, κάποιες άλλες μπορούν να την βλάψουν έμμεσα και μακροπρόθεσμα, αλλά ορισμένες μπορεί να τη απειλήσουν άμεσα και σύντομα.
Αυτό είναι απαραίτητο, ειδικά εάν πρόκειται για πρώτη προσβολή/επεισόδιο, ώστε να εκτιμηθεί γρήγορα η σοβαρότητα της κατάστασης. Για τις δύσκολες και σύνθετες περιπτώσεις, καλό είναι να γίνει απο τον οφθαλμίατρό σας παραπομπή σε εξειδικευμένο κέντρο για περαιτέρω εκτίμηση και αντιμετώπιση.
Γλαύκωμα
Το γλαύκωμα είναι μια πάθηση κατά την οποία η πίεση του ματιού αυξάνεται και προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο. Μακροπρόθεσμα η αυξημένη πίεση χωρίς θεραπεία οδηγεί σε απώλεια της όρασης. Η θεραπεία της πάθησης είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.
Το γλαύκωμα θεωρείται ύπουλη νόσος, διότι δεν προκαλεί συμπτώματα και δεν επηρεάζει άμεσα την όραση παρά μόνο μετά απο χρόνια. Μάλιστα, επιδρά στην περιφερική όραση, ώστε ο ασθενής με την πάροδο του χρόνου βλέπει σαν μέσα απο σωλήνα. Η βλάβη στην όραση τότε είναι μή αναστρέψιμη.
Η θεραπεία για γλαύκωμα εφόσον ξεκινήσει συνεχίζεται δια βίου. Ανάλογα με την εξέλιξη της πάθησης, ο οφθαλμίατρός σας θα σας τροποποιήσει τη θεραπεία αν το κρίνει σκόπιμο.
Καταρράκτης
Με την πάροδο της ηλικίας ή σπανιότερα εξαιτίας άλλων λόγων ο φυσιολογικός φακός του οφθαλμού θολώνει. Ο σκοπός της εγχείρησης καταρράκτη είναι να αντικατασταθεί ο θολωμένος φακός -ο καταρράκτης – με έναν τεχνητό διαυγή φακό μέσα στο μάτι.